January 03, 2023
Enerio Yochanan Benorinu
VIL TETOUAN NAN, SE TI JERIZALEM NAN MAROK LI TE YE POU MOUN SEFARAD YO
تطوان
Tetouan se yon vil nan nò Maròk sou lanmè Mediterane a, yon kèk kilomèt nan sid detrè Gibraltar. Nan kòmansman 15yèm syèk la, Kastilyen yo te detwi koloni sa a an revanj pou piratri ki te gen nan zòn sa a. Yon gwo kantite nan Pirat yo, se te mesye Sefarad yo te ye, moun ki te oblije abandone kay yo ak vil natal yo nan peyi Espay nan. Moun sa yo tap chèche souvan koman yo te ka fè Peyi Espay nan peye pou sa wayòm katolik la te fè yo te soufri. Kit se te atravè Enkizisyon an oswa ekspilsyon an.
Istwa modèn vil la te kòmanse nan fen 15yèm syèk la. Li te rebati ak fòtifye pa Ali al-Mandri, ki te emigre soti nan vil Nazari nan Granada nan deseni anvan li te tonbe nan men yo nan Monak Katolik Ferdinand II Aragone a ak Isabella I rèn Castilyèn nan fen Lagè Granada. An 1492. Plizyè milye Mizilman ak Jwif ki te soti kite Andalouzi te vin etabli nan nò Maròk la ak nan lavil Tetouan yo payol yo te kraze a. Vil la te pase nan yon peryòd pwospere nan rekonstriksyon li, li te konnen anpil kwasans nan divès domèn e li te vin tounen yon sant resepsyon pou sivilizasyon Andalouzi a. Anjeneral li te lye ak Granada epi yo te surnome l’ "Pitit fi Granad"; nap jwen na vil sa a kèk fanmi kap toujou kenbe kle ansyen kay yo nan Granada. Jwif sefarad yo rele l tou "Pequeña Jerusalén" (Ti Jerizalèm). Vas majorite nan popilasyon an se Mizilman ak ti kominote jwif egziste tou, byenke prezans jwif yo te bese sevèman nan dènye deseni yo.
Nan lang Arab vil la rele Tiṭwān ( تطوان, ) nan lang berbè Tiṭṭawan; nan lang Panyòl: Tetuán. Vil la sitye nan nò peyi Maròk la. Li kouche sou vale Martil la epi li se youn nan de gwo pò Maròken yo wap jwenn sou lanmè Mediterane a, yon kèk mil nan sid detrè Gibraltar, ak anviwon 60 kilomèt (37 mi) E.S.E. nan Tanger. Nan resansman Maroken an 2014, vil la te anrejistre yon popilasyon 380,787 moun. Li fè pati divizyon administratif Tanger-Tetouan-Al Hoceima.
Vil la te temwen anpil sik devlopman ki dire plis pase 2,000 ane. Premye koloni yo, yo te dekouvri kèk mil andeyò limit vil modèn nan, te fè pati Berbers Moretanyen e yo te date 3yèm syèk anvan epòk nou an. Yon syèk apre, Fenisyen yo te fè kòmès sou plas sa a e apre yo, sit la—ki te rele kounye a ansyen vil Tamuda—te vin tounen yon koloni Women anba Anperè Augustus.
Nan fen 13yèm syèk la, Berber Marinids yo te kòmanse bati yon casbah ak moske nan sa ki kounye a ansyen vil la. Byento apre nan 1305, echèl la nan règleman an te elaji pa sultan Abu Thabit Amir, ki te fòtifye plas la. Anviwon kòmansman 15yèm syèk la, Kastilyen yo te detwi koloni a an revanj pou piratri.
An 1913, Tetouan te vin kapital pwotektorat Panyòl Maròk, ki te gouvène pa Khalifa (prens Maròk k ap sèvi kòm Viceroy pou Sultan an), ak Panyòl "Alto Comisario" akredite l '. Li te rete kapital la jiska 1956, lè Maròk te reprann endepandans li.
Tetouan se yon sant miltikiltirèl ki renome anpil. Medina (ansyen vil la) Tetouan nan te deklare yon sit Eritaj Mondyal pa UNESCO depi 1997. Li te fè pati Rezo vil kreyatif UNESCO yo nan zòn nan akoz atizana ak Art Folklorik li depi 2017.
KLIKE ANBA POU JWENN NOU SOU WHATSAPP OU SOU TELEGRAM
Posted in
