Liv Jenèz la rele Bereshit nan lang ebre, premye liv nan Bib la, sèvi kòm naratif fondamantal pou Jidayis. Li anglobe kreyasyon mond lan, orijin limanite, ak premye istwa pèp Izrayelit la. Divize an de seksyon prensipal, Jenèz kòmanse ak istwa mayifik kreyasyon an, kote Bondye mete linivè a an egzistans atravè pawòl li, epi ki abouti nan kreyasyon limanite a pòtre li. Dezyèm pati Jenèz la konsantre sou patriyach yo—Abraram, Izarak, Jakòb, ak Jozèf—ki gen istwa ki ilistre tèm lafwa, alyans etènèl la, ak pwomès diven yo. Atravè vwayaj yo, lit yo, ak triyonf yo, Jenèz eksplore konpleksite nati imen an ak relasyon pwofon ki genyen ant Bondye ak pèp li chwazi a. Narasyon ki nan liv sa a pa sèlman prepare teren pou liv ki vin apre nan Bib la, men tou, yo bay leson san limit sou lafwa, obeyisans, ak nati dirab pwomès Bondye yo. Konsa, Jenèz envite lektè yo reflechi sou pwòp lavi yo nan limyè verite fondamantal sa yo. Tout liv yo nan bib la divize an pòsyon ki rele Paracha - Oswa Parachyot.
Liv Egzòd la, dezyèm liv nan Bib la, rakonte yon chapit enpòtan nan listwa Izrayelit yo pandan ke yo tap fè tranzisyon soti nan esklavaj nan peyi Lejip pou yo vin yon nasyon anba alyans Bondye a. Liv sa a kòmanse ak opresyon Izrayelit yo ak monte Moyiz, yon figi santral Bondye te chwazi pou mennen pèp li a nan libète. Atravè yon seri evènman mirakile, tankou dis fleo yo ak fann Lanmè Wouj la, Egzòd montre puisans ak fidelite Bondye nan delivre pèp li a anba esklavaj. Pandan Izrayelit yo ap vwayaje nan dezè a, Egzòd pa sèlman rakonte liberasyon fizik yo, men tou li mete aksan sou transfòmasyon espirityèl yo. Sou Mòn Sinayi, Bondye revele lalwa li yo epi li etabli yon alyans ak Izrayelit yo, li ba yo direktiv pou yon lavi ak yon adorasyon ki jis. Liv sa a prezante tèm kle tankou redanmsyon, lalwa diven, ak enpòtans kominote ak idantite. Egzòd sèvi kòm yon rapèl pwofon sou angajman Bondye anvè pèp li a ak dezi li pou yo viv an akò ak volonte li. Li envite lektè yo pou yo eksplore siyifikasyon liberasyon, lafwa, ak obeyisans nan pwòp lavi yo, pou prepare teren an pou relasyon kontinyèl ant Bondye ak pèp li chwazi a.
Liv Levitik la, twazyèm liv nan Bib la, sèvi kòm yon gid vital pou Izrayelit yo pandan y ap etabli idantite yo kòm yon nasyon sen nan alyans ak Bondye. Levitik, ki te ekri prensipalman pou prèt yo ak pèp Izrayèl la, prezante lwa yo, rituèl yo, ak direktiv etik ki nesesè pou kenbe sentete ak adorasyon apwopriye nan lavi kominotè yo. Enstriksyon detaye konsènan sakrifis, ofrann, ak prètriz yo nan sant Levitik la, mete aksan sou enpòtans espyasyon ak rekonsilyasyon ak Bondye. Liv la prezante divès kalite sakrifis, tankou ofrann boule, ofrann lapè, ak ofrann peche, chak nan yo sèvi yon objektif espesifik nan adorasyon ak relasyon ant Bondye ak pèp li a. Anplis de sa, Levitik abòde pwoblèm pite, lwa dyetetik, ak konduit moral, ranfòse apèl pou Izrayelit yo pou yo diferan de nasyon ki antoure yo. Kòmandman popilè pou "renmen pwochen w menm jan w renmen tèt ou" a rezime ansèyman etik ki nan paj li yo. An jeneral, Levitik mete aksan sou siyifikasyon sentete, kominote, ak adorasyon, gide Izrayelit yo nan pouswit yon lavi ki reflete karaktè ak prezans Bondye. Li envite lektè yo pou yo reflechi sou enplikasyon yon lavi dedye bay Bondye ak responsablite kominotè ki mache avè l.
Liv Nonb yo, katriyèm liv nan Bib la, rakonte vwayaj Izrayelit yo pandan y ap mache nan dezè a apre liberasyon yo soti nan peyi Lejip. Yo te bay liv sa a non sa a poutèt resansman tribi Izrayelit yo, li sèvi kòm yon pon ant Egzòd soti nan esklavaj ak antre final yo nan Latè Pwomiz la. Li mete aksan sou defi ak triyonf yon kominote k ap fè efò pou rete fidèl ak Bondye malgre eprèv ak ensètitid. Liv Nonb yo kòmanse avèk yon istwa detaye sou resansman an, ki etabli òganizasyon tribi Izrayelit yo ak responsablite yo. Pandan narasyon an ap dewoule, li rakonte evènman enpòtan, tankou plent Izrayelit yo, rebelyon yo, ak konsekans mank lafwa yo. Liv la mete aksan sou gidans Bondye atravè lidèchip Moyiz ak etablisman lwa ak rituèl ki gouvène kominote a. Tèm kle nan Nonb yo enkli obeyisans, fidelite, ak enpòtans pou fè pwomès Bondye yo konfyans. Malgre difikilte yo te rankontre nan dezè a, Izrayelit yo sonje prezans ak dispozisyon san fay Bondye. Pandan y ap prepare yo pou antre nan Kanaran, liv Nonb lan defye lektè yo pou yo reflechi sou pwòp vwayaj lafwa yo, pèseverans yo, ak apèl pou yo fè plan Bondye a konfyans, menm lè yo fè fas ak advèsite.
Liv Detewonòm nan, senkyèm liv Bib la, sèvi kòm yon diskou orevwa touchant Moyiz te fè bay Izrayelit yo pandan yo te sou wout pou antre nan Latè Pwomiz la. Liv sa a karakterize pa yon seri diskou kote Moyiz te repete lwa ak kòmandman yo te bay Izrayelit yo, li reflechi sou vwayaj yo ak relasyon alyans lan avèk Bondye. Detewonòm mete aksan sou enpòtans pou nou sonje fidelite Bondye ak nesesite pou nou obeyi kòmandman li yo pandan Izrayelit yo t ap prepare pou etabli tèt yo nan yon nouvo peyi. Li revize tèm kle tankou lanmou pou Bondye, nesesite pou nou adore, ak prensip jistis ak lavi kominotè. Pi popilè Shema a, yon deklarasyon sou inite Bondye, rezime nwayo lafwa ak angajman Izrayelit yo. Atravè apèl li a pou lwayote ak fidelite, Detewonòm defye lektè yo pou yo konsidere konsekans chwa yo ak enpòtans pou yo viv an akò ak volonte Bondye. Li sèvi kòm yon rapèl pou tan lontan an ak yon gid pou lavni, li ankouraje Izrayelit yo pou yo anbrase idantite yo kòm pèp Bondye te chwazi a epi pou yo kiltive yon lavi fidèlite ak jistis nan peyi k ap tann yo a.
No comments:
Post a Comment